Cùng nhìn lại các tin tức nổi bật về lừa đảo trực tuyến trong tuần qua (27/01 - 02/02/2025) với series “Điểm tin tuần” của Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông. Các thông tin về ATTT, đặc biệt là lừa đảo trực tuyến sẽ được cập nhật hàng ngày/hàng tuần trên kênh thông tin Cổng không gian mạng quốc gia.

Theo dõi kênh thông tin chính thống Cổng không gian mạng quốc gia của Cục An toàn thông tin để cập nhật thường xuyên:

Website: https://khonggianmang.vn/

Facebook:

- https://www.facebook.com/govSOC

- https://www.facebook.com/congkhonggianmangquocgia

TikTok: https://www.tiktok.com/@congkgmqg

YouTube: https://www.youtube.com/@congKGMQG

I. TIN TRONG NƯỚC

1. CẨN TRỌNG TRƯỚC CHIÊU TRÒ LỪA ĐẢO XEM BÓI, GIẢI HẠN ONLINE DỊP ĐẦU NĂM 2025

Dịp đầu năm mới, nhiều người với mong muốn biết trước tai ương để phòng tránh, hay tò mò về tương lai trong năm tới nên có thói quen đi xem bói, nhưng không ít trường hợp rơi vào tình trạng "tiền mất tật mang".

Theo thông tin ghi nhận, vào dịp Tết 2025 vừa qua, lợi dụng yếu tố tâm linh khi dịp đầu năm, nhiều người đi khấn bái với mong muốn năm mới bình an, phát tài, tình trạng xem bói online (trên mạng xã hội) liên tục nở rộ, các hội nhóm này có tới hàng trăm nghìn thành viên tham gia. Mê tín, dị đoan được hiểu là việc con người có niềm tin mãnh liệt vào những điều phù phiếm, mơ hồ như: bói toán, bùa chú, giải hạn,… nhằm khiến người nghe tin vào các hiện tượng siêu nhiên, huyền bí. Vậy nên, nạn nhân của các chiêu trò trên thường đang bế tắc, mất niềm tin vào cuộc sống thực, dẫn đến mù quáng tin vào những yếu tố tâm linh. Trong khi đó, lợi dụng tâm lý đó, các đối tượng sẽ "tát nước theo mưa", dùng những lời lẽ đe dọa khiến nạn nhân sợ hãi và mong muốn được giải hạn. Nhiều người phải bỏ ra những khoản tiền lớn để giải hạn hoặc cầu vật chất. Thậm chí có những trường hợp còn làm bùa, ngải để hãm hại người khác.

Để có thể phòng tránh được thủ đoạn lừa đảo tinh vi trên, Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT) khuyến cáo người dân cần nâng cao cảnh giác, thận trọng không nên quá mù quáng tin vào hình thức liên quan đến tâm linh trên mạng xã hội. Chỉ nên lựa chọn và tìm đến những địa chỉ uy tín, không nên quá tin tưởng vào những hình thức biến tướng của hình thức xem tâm linh trên không gian mạng. Người dùng cần tìm hiểu kỹ và xác minh chính xác danh tính đối tượng trước khi thực hiện bất kỳ một giao dịch nào trên mạng xã hội. Nêu cao tinh thần cảnh giác, không gửi tiền quyên góp, ủng hộ vào các tài khoản không rõ nguồn gốc. Trong trường hợp trở thành nạn nhân của đối tượng lừa đảo, người dân cần báo cáo ngay với cơ quan Công an để có thể hỗ trợ và giải quyết kịp thời.

2. CẢNH BÁO GỌI ĐIỆN LỪA ĐẢO MẠO DANH NHÀ MẠNG ĐỂ CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN

Lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người lớn tuổi ít hiểu biết về mạng xã hội và công nghệ, các đối tượng lừa đảo sẽ gọi điện đe doạ kiện tụng khiến nhiều người mất trắng hàng chục đến hàng trăm triệu đồng.

Cụ thể, mới đây, ông LV.M (trú tại Hà Nội) nhận được một cuộc điện thoại lạ tự xưng là nhân viên nhà mạng Viettel, thông báo với ông M. về việc nợ cước viễn thông, đồng thời yêu cầu ông đóng khoản tiền hơn 10 triệu đồng để chấm dứt khoản nợ. Khi ông M. thắc mắc về khoản tiền quá lớn, đối tượng đưa ra hàng loạt các lý do như gọi điện nước ngoài,... Thậm chí, đối tượng còn đe dọa ông nếu không thanh toán đầy đủ số tiền trong vòng 24h sẽ cắt thuê bao và gửi đơn kiện, đồng thời sẽ có công an gọi điện đến để xác minh. Tuy nhiên, vì được cảnh báo kịp thời, ông M. đã không sập bẫy đối tượng, đồng thời trình báo công an về sự việc trên.

Có thể thấy, thủ đoạn chung của các đối tượng chiêu trò trên thường là giả danh nhân viên nhà mạng lớn, gọi điện thông báo nạn nhân đang nợ cước viễn thông với số tiền lớn. Tại đây, đối tượng yêu cầu nạn nhân cần thanh toán ngay nếu không sẽ khóa số thuê bao, tạm dừng liên lạc và khởi kiện ra tòa. Nếu khách hàng phản đối, đối tượng sẽ xin địa chỉ, tài khoản cá nhân với lý do để kiểm tra lại nhằm thu thập các thông tin cá nhân của khách hàng (tên, tuổi, địa chỉ, số CMND, hộ khẩu, tài khoản ngân hàng, mã OTP...) để lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Sau vài ngày các đối tượng sẽ gọi lại và thông báo tài khoản cá nhân của chủ thuê bao điện thoại trên bị sử dụng để làm những việc phi pháp và yêu cầu chuyển toàn bộ tiền trong tài khoản để điều tra hoặc chúng sẽ gọi điện để đe dọa và tống tiền của các chủ thuê bao.

Trước tình hình trên, Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT) khuyến cáo người dân cần cao cảnh giác, tuyên truyền đến người thân, bạn bè về các thủ đoạn lừa đảo trên. Với các vấn đề phát sinh trong quá trình sử dụng dịch vụ của các nhà mạng, người dân cần liên hệ đường dây nóng của nhà mạng hoặc đến các phòng giao dịch để được tư vấn, giải quyết kịp thời. Lưu ý, tuyệt đối không chuyển tiền và cung cấp thông tin cá nhân cho người lạ qua điện thoại, tránh mắc bẫy lừa đảo của các đối tượng. Khi phát hiện các trường hợp có dấu hiệu lừa đảo, cần báo ngay cho cơ quan Công an nơi gần nhất để được hỗ trợ, giải quyết kịp thời.

3. CẢNH BÁO NGUY CƠ BỊ KIỂM SOÁT ĐIỆN THOẠI TỪ SỐ TÀI KHOẢN NGÂN HÀNG LẠ

Thời gian gần đây, các cảnh báo về phương thức kiểm soát số điện thoại từ số tài khoản ngân hàng được truyền tay rộng rãi trên mạng xã hội. Chiêu trò mới này đang được nhận định là rất nguy hiểm.

Theo đó, bằng cách thử đăng nhập trên website của ngân hàng và nhập sai nhiều lần, các đối tượng sẽ khiến tài khoản của nạn nhân bị khóa. Khi đó, chúng sẽ giả danh người của ngân hàng gọi điện đến, dụ người dùng vào đường dẫn nhằm tải ứng dụng giả mạo. Khi bị khóa tài khoản, người dùng ít kinh nghiệm sẽ dễ hoảng loạn và tin theo lời kẻ gian. Họ có thể cung cấp cho nhóm lừa đảo một số thông tin cá nhân, thông tin đăng nhập, hoặc bị dụ cài phần mềm độc hại. Những mã độc này sau khi thâm nhập vào máy có thể yêu cầu cấp quyền truy cập sâu vào thiết bị, từ đó kẻ gian chiếm quyền điều khiển thiết bị và thực hiện nhiều hành động, như đánh cắp dữ liệu, theo dõi thiết bị và người dùng từ xa, chiếm thông tin nhạy cảm như mật khẩu, mã OTP, thậm chí có thể chuyển tiền bằng khuôn mặt sinh trắc học trên điện thoại của nạn nhân.

Có thể thấy, đây là một chiêu trò rất tinh vi và chuyên nghiệp, việc số tài khoản và số điện thoại thường được nhiều người công khai, có thể dùng chung hai số hoặc email để đăng nhập. Ngoài ra, thông tin này cũng được rao bán trên chợ đen dữ liệu và có nhiều cách để thu thập.

Trước thông tin trên, Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT) khuyến cáo người dùng cần lưu ý, khi gặp vấn đề về tài khoản ngân hàng, nên ra quầy thực hiện trực tiếp hoặc chủ động liên hệ qua kênh chăm sóc khách hàng chính thức của ngân hàng. Tuyệt đối không truy cập vào các đường dẫn lạ hoặc tải về ứng dụng không rõ nguồn gốc. Không cung cấp thông tin cá nhân, thông tin tài khoản nhân hàng, mã OTP dưới mọi hình thức. Trong trường hợp nghi ngờ bản thân bị lừa đảo, người dân cần ngay lập tức báo cáo cho ngân hàng hoặc cơ quan chức năng để được hỗ trợ, giải quyết và ngăn chặn kịp thời.

II. TIN QUỐC TẾ

4. CẢNH GIÁC VỚI TIN NHẮN EMAIL GIẢ MẠO CỤC HẢI QUAN

Mới đây, Cục Hải Quan Singapore đã đưa ra cảnh báo về thủ đoạn lừa đảo giả mạo, tiếp cận người dân thông qua tin nhắn Email với nội dung sai lệch nhằm chiếm đoạt thông tin cá nhân và tài sản.

Các đối tượng xấu tạo lập tin nhắn Email giả mạo, sử dụng Logo của Cục Hải Quan Singapore (Singapore Customs). Nội dung tin nhắn bao gồm tiêu đề: “Thông báo hoàn thuế” và thông báo rằng đơn yêu cầu hoàn thuế của người dân đã được thông qua và xử lý, yêu cầu người dân truy cập vào đường dẫn được đính kèm để xác minh thông tin và thực hiện giao dịch chuyển tiền. Để gia tăng mức độ uy tín, tin nhắn Email bao gồm đầy đủ các thông tin như khoản tiền mà người dân được nhận, thời gian, phương thức giao dịch, mã số thuế đồng thời hứa hẹn người dân sẽ nhận được tiền sau từ 5 đến 10 ngày. Sau khi khi truy cập vào đường dẫn, người dân sẽ được yêu cầu cung cấp các thông tin cá nhân và ngân hàng để tiến hành các thủ tục hoàn thuế. Lúc này, các đối tượng sẽ có được thông tin của nạn nhân, sử dụng nhằm thực hiện nhiều thủ đoạn lừa đảo khác.

Trước tình hình lừa đảo diễn ra, Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT) khuyến cáo người dân đề cao cảnh giác khi nhận được tin nhắn với nội dung tương tự như trên. Cẩn trọng xác thực thông tin thông qua các trang tin uy tín hoặc cổng thông tin chính thống. Tuyệt đối không làm theo hướng dẫn, không truy cập vào các đường dẫn lạ, không cung cấp thông tin cá nhân khi chưa chắc chắn trang web mà mình truy cập là chính chủ. Khi nhận thấy dấu hiệu đáng ngờ, người dân cần nhanh chóng trình báo với lực lượng chức năng để kịp thời điều tra và ngăn chặn hành vi lừa đảo.

5. CẢNH GIÁC KHI NHẬN ĐƯỢC TIN NHẮN GIẢ MẠO TRUNG TÂM AN NINH MẠNG QUỐC GIA

Mới đây, Trung tâm An ninh mạng tại Úc (ACSC) đã lên tiếng cảnh báo về hành vi lừa đảo giả mạo, tiếp cận nạn nhân thông qua Email để dụ dỗ người dân cung cấp thông tin cá nhân, ngân hàng hoặc tải về các ứng dụng và phần mềm độc hại.

Các đối tượng lừa đảo tạo lập tin nhắn giả mạo, chủ động gửi tới nạn nhân. Nội dung tin nhắn cho biết một trong các tài khoản trực tuyến mà nạn nhân sở hữu đã có những hoạt động đáng ngờ liên quan tới hành vi lừa đảo, nếu không kịp thời phản hồi, nạn nhân sẽ có nguy cơ phải đối mặt với tội danh lừa đảo theo quy định của pháp luật. Sau đó, nạn nhân sẽ được yêu cầu truy cập vào đường dẫn đính kèm trong tin nhắn để xác minh thông tin. Sau khi nhấn vào đường dẫn, nạn nhân sẽ được chuyển hướng tới trang web ACSC giả mạo, sở hữu Logo và giao diện tương tự trang web chính thống. Tại đây, nạn nhân sẽ được yêu cầu cung cấp các thông tin cá nhân như số điện thoại, địa chỉ nhà, số căn cước,... và các thông tin ngân hàng để chứng minh tài khoản của mình không có các hoạt động lừa đảo. Trong một số trường hợp, các đối tượng xấu còn yêu cầu tải về phần mềm giả mạo với mục đích kiểm tra thiết bị của nạn nhân, mục đích là để đánh cắp các dữ liệu và thông tin nhạy cảm mà nạn nhân sở hữu trong máy.

Trước diễn biến của thủ đoạn lừa đảo, Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT) khuyến cáo người dân đề cao cảnh giác khi nhận được tin nhắn thông báo về những khoản tiền bất thường. Cẩn trọng xác minh nội dung tin nhắn thông qua các trang tin uy tín hoặc cổng thông tin chính thống. Tuyệt đối không truy cập vào đường dẫn hoặc tải về ứng dụng lạ, không cung cấp thông tin cá nhân, thông tin ngân hàng hoặc chuyển tiền khi chưa xác minh được tính chính thống của trang web hoặc danh tính của người gửi. Khi bắt gặp thấy dấu hiệu đáng ngờ, người dân cần nhanh chóng trình báo với lực lượng chức năng để kịp thời điều tra và ngăn chặn hành vi lừa đảo.

6. CẢNH GIÁC TRƯỚC THỦ ĐOẠN LỪA ĐẢO GIẢ MẠO NHÂN VIÊN SHOPEE

Mới đây, một người phụ nữ Singapore đã trình báo với cảnh sát về vụ việc lừa đảo giả mạo nhân viên Shopee, yêu cầu thanh toán phí bảo hiểm hàng hóa nhằm chiếm đoạt tài sản. Được biết, nạn nhân đã chuyển 100.000 đô-la Singapore (hơn 1,8 tỷ đồng) cho các đối tượng lừa đảo.

Ban đầu, đối tượng chủ động gọi điện tiếp cận nạn nhân, tự xưng là nhân viên thuộc bộ phận dịch vụ khách hàng của Shopee, thông báo rằng nạn nhân chưa thanh toán phí bảo hiểm hàng hóa. Để biết thêm thông tin, đối tượng chuyển tiếp cuộc gọi của nạn nhân tới một người tự xưng là nhân viên ngân hàng. Trong quá trình trò chuyện, người này nói rằng nạn nhân đang bị nghi ngờ có liên quan đến một vụ rửa tiền, yêu cầu nạn nhân chuyển tiền đến Cơ quan Quản lý Tiền tệ Singapore (MAS) nhằm xác minh sự việc. Sau khi đưa ra cáo buộc, cuộc gọi tiếp tục chuyển hướng nạn nhân tới một đối tượng tự xưng là cán bộ thuộc MAS, hướng dẫn nạn nhân thực hiện giao dịch chuyển tiền để phục vụ cho quá trình điều tra và xác minh cáo buộc mà các đối tượng xấu đưa ra cho nạn nhân. Chỉ sau vài giờ đồng hồ, nạn nhân đã chuyển 100.000 đô-la cho các đối tượng lừa đảo.

Trước diễn biến của vụ việc, Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT) khuyến cáo người dân đề cao cảnh giác khi nhận được các cuộc gọi lạ. Cẩn trọng xác minh danh tính của người gọi thông qua số điện thoại hoặc cổng thông tin uy tín và chính thống. Tuyệt đối không làm theo lời của các đối tượng lạ, không cung cấp thông tin cá nhân hoặc chuyển tiền khi chưa xác minh được thông tin và danh tính của đối tượng. Khi phát hiện dấu hiệu lừa đảo, người dân cần nhanh chóng trình báo số điện thoại của người gọi với lực lượng chức năng để kịp thời điều tra và ngăn chặn hành vi lừa đảo.

Theo dõi và cập nhật các thông tin, tình huống thông tin, tình huống, dấu hiệu về lừa đảo trực tuyến tại Cổng không gian mạng quốc gia (https://khonggianmang.vn)

Nếu phát hiện dấu hiệu lừa đảo, hãy gửi phản ánh về địa chỉ của trang Cảnh báo an toàn thông tin Việt Nam (https://canhbao.khonggianmang.vn)